تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نسخه فارسی پرسشنامه کیفیت زندگی کاری بر اساس مدل Walton در نمونه‌ای از کارکنان بیمارستانی

مقدمه: باتوجه به‌اهمیت کیفیت زندگی کاری (QWL)، مدل‌های متعددی از آن ارائه شده است. یک‌مدل معروف از آن، مدل Walton نام دارد. هدف این پژوهش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نسخه فارسی پرسشنامه QWL برگرفته ‌از مدل Walton در کارکنان بیمارستانی بود که عموماً از نظر شغلی در معرض عوامل تضعیف‌کننده ‌QWL قرار دارند. روش‌ها: این پژوهش، توصیفی-مقطعی و از نوع اعتبارسنجی بود. جامعه ‌آماری شامل تمامی کارکنان کادر درمانی، خدماتی و ستادی بیمارستان دولتی پورسینای شهر رشت بودند. 403 نفر به‌شیوه‌ نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابتدا اطلاعات QWL مورد تحلیلِ‌عاملی اکتشافی (EFA) ‌قرار گرفت (350n=)، سپس برای عوامل منتخب، شاخص‌های ‌تحلیل عاملی تأییدی (CFA) ‌و ضرایب پایایی همسانی درونی بررسی شدند (53n=). کلیه تحلیل‌های آماری توسط نرم‌افزارهای SPSS نسخه 22 و AMOS نسخه 21 انجام پذیرفت. نتا‌یج: نتایج EFA، چهار عامل را برای ساختار این آزمون نشان‌ د‌اد که مجموعاً 87/52 درصد از واریانس کل پرسشنامه را تبیین می‌کرد. مضافاً این تحلیل نشان داد، ۱5 گویه نسخه اصلی پرسشنامه در دو عامل، بار عاملی بالایی دارد؛ بنابراین در ارزیابی مدل با شیوه CFA این گویه‌ها حذف شدند. همچنین CFA نشان‌ داد نسبت χ2/df برای ساختار چهار-عاملیQWL-20، 216/1 است و شاخص‌های برازندگی برای مدل مذکور‌، 913/۰=CFI، 674/0=NFI، 893/0= TLI،065/0=RMSEA) (773/۰= GFI نسبتاً رضایت‌بخش است. همسانی درونی برای کل QWL-20، 91/0و برای عامل‌های ‌شرایط‌ کاری و به کارگیری قابلیت‌ها (71/0=α)، انسجام اجتماعی در کار و احترام به حقوق کارکنان (80/0=α)، حجم‌ کار و مناسب بودن حقوق ‌و مزایا (88/0=α)، و روابط اجتماعی ‌و اهمیت کار (80/0=α) قابل‌‌ملاحظه بود. ضریب همبستگی گویه-نمره ‌کل برای هریک از گویه‌ها بسیار قوی و در دامنه 66/0 تا 84/0 به‌ دست آمد. دامنه همبستگی بین عوامل مذکور 45/0تا 54/0 حاصل ‌شد. بحث و نتیجه‌گیری: QWL-20 دارای ویژگی‌های روان‌سنجی مطلوب و برازش مناسب در ساختار چهار-عاملی است و می‌تواند در موقعیت‌های تهدیدکننده QWL به ‌کار رود.